Vai trò của kỹ năng quan sát khá quan trọng, bởi nó giúp cho kỹ năng giao tiếp của con người trở nên hoàn thiện và cơ hội thành công trong cuộc sống cũng cao hơn. Vậy kỹ năng quan sát là gì? Làm thế nào để rèn luyện kỹ năng quan sát?
Là một trong những kỹ năng mềm quan trọng, kỹ năng quan sát không chỉ đơn giản là dừng ở việc nhìn, ngắm mà đó còn là cách bạn phân tích, thấu hiểu và đối đáp phù hợp.
Kỹ năng quan sát là gì?
Kỹ năng quan sát là cách nhìn nhận hiện tượng, sự vật một cách chi tiết, có phân tích và phục vụ cho mục đích rõ ràng. Khác với bản năng quan sát thông thường, kỹ năng quan sát không nhìn mọi thứ một cách ngẫu nhiên, mà quan sát có chủ đích, rồi ghi nhớ, xâu chuỗi những điều liên quan để vận dụng giải quyết vấn đề một cách tối ưu và nhanh chóng.
Trong bất kỳ lĩnh vực nào, từ nghiên cứu, y tế, khoa học, công nghệ, dịch vụ… đều đòi hỏi ở nhân sự phải có kỹ năng quan sát. Vì nó giúp con người nhận ra bản chất vấn đề nhanh chóng, từ đó đưa ra những phương pháp, ý tưởng thích hợp nhất. Quan sát là một kỹ năng bởi nó không đơn thuần phụ thuộc vào thị giác mà nó còn có thể rèn luyện để phát triển hơn nữa. Và rèn luyện các kỹ năng mềm trong đó có kỹ năng quan sát sẽ giúp ích rất nhiều cho sự phát triển của bản thân.
Kỹ năng quan sát trong giao tiếp
Trong giao tiếp, kỹ năng quan sát giúp chúng ta thấu hiểu tâm tư và tình cảm của đối phương thông qua cử chỉ, hành động và những biểu hiện trên gương mặt. Nhờ đó, ta biết được họ đang buồn hay vui, đang tức giận hay phiền não, từ đó có cách ứng xử phù hợp.
Khi quan sát và phân tích chính xác bạn sẽ biết tiết chế lời nói, hành động và biểu lộ cảm xúc an ủi, chia sẻ để cuộc trò chuyện trở nên có ý nghĩa hơn. Đồng thời, người đối diện sẽ cảm thấy được tôn trọng và tin tưởng bạn. Đây chính là những tiền đề quan trọng giúp cuộc giao tiếp thành công và khiến mối quan hệ của bạn trở nên tốt đẹp hơn.
Rèn luyện kỹ năng quan sát
Để kỹ năng quan sát trở nên tốt hơn, bạn phải đồng thời rèn luyện những khả năng sau:
Khả năng nhẫn nại
Khi tham gia một môi trường mới hoặc bước vào cuộc giao tiếp với người lạ, bạn phải biết nhẫn nại. Nhẫn nại quan sát cử chỉ, hành động của họ, nhẫn nại trò chuyện để khám phá những điều mới mẻ. Nếu bạn vội vàng, bạn sẽ bỏ qua nhiều chi tiết nhỏ nhoi nhưng đắt giá hoặc bạn không thể quan sát được cảm xúc của con người. Do đó, trước tiên bạn phải nhẫn.
Khả năng tập trung và phân tích
Đừng tưởng rằng khả năng tập trung sẽ rất dễ rèn luyện, thực chất nó rất khó bởi xung quanh chúng ta luôn tồn tại nhiều điều chi phối ánh mắt, cảm xúc và suy nghĩ của ta. Và bạn không thể nhận ra được điều gì nếu bạn cứ nhìn hoặc nghĩ về nơi khác mà không tập trung vào người đối diện. Tập trung không phải nhìn chăm chăm vào một điểm mà bạn còn phải đặt cả tâm trí mình vào. Hơn nữa, bạn cũng phải rèn luyện óc phân tích để đánh giá sơ bộ về sự vật, hiện tượng hoặc cong người để đưa ra cách ứng phó phù hợp.
Thấu hiểu cảm xúc
Thấu hiểu cảm xúc là mấu chốt quan trọng nhất để bạn rèn luyện kỹ năng quan sát. Bởi trong giao tiếp, mục đích cao nhất chính là sự thấu hiểu. Nếu chỉ nhìn nhận sự việc thông qua vẻ ngoài nhưng không thấu hiểu sự thật đằng sau đó sẽ làm bạn khó rèn luyện tốt kỹ năng quan sát.
Tổng kết
Giờ thì bạn đã hiểu kỹ năng quan sát là gì và tầm quan trọng của quan sát trong giao tiếp chưa nào? Kỹ năng quan sát giúp cho cuộc giao tiếp của bạn đạt hiệu quả cao hơn, giúp bạn thấu hiểu người khác, đồng thời nhận được sự tin tưởng và yêu mến. Vì thế, đừng quên rèn luyện kỹ năng này ngay bây giờ bạn nhé!
{Chỉ số của ngón út bên tay phải}